Mjanma/Birma

Nasza wiedza na temat Mjanmy sięga II tysiąclecia p. n. e., kiedy to pierwsze plemiona zakładały własne państewka. W wyniku napływu birmańskich i tybetańskich plemion, ok. IX wieku powstało państwo Pagan, które przetrwało do XIII w. Na jego miejscu wyrosły Taungu i Awa, które zjednoczył król Alaungpaj. Pierwsza połowa XIX w. to początek czasów kolonizacji brytyjskiej, zakończonej włączeniem Birmy do Imperium Brytyjskiego w 1885 r. (jako część Indii).

Tendencje niepodległościowe znacząco nasiliły się po I WŚ, powstanie antybrytyjskie datuje się na 1930-32. Po 5 latach Wielka Brytania przekształca Birmę w samodzielną kolonię z własnym parlamentem i rządem. Podczas II WŚ Birma trafia pod okupację japońską, z którą zaczyna walczyć tuż po wojnie. Walcząc zbrojnie o niepodległość, Birma uzyskuje ją w 1948 r. poprzez uznanie przez Wielką Brytanię niezależności kraju.

Stabilizacja nie trwała długo, bo już w 1962 r. pierwszy premier gen. Ne Win przeprowadził wojskowy zamach stanu, wprowadzając autorytarny system władzy i przemiany socjalistyczne. Jednymi z pierwszych decyzji były rozwiązanie partii politycznych (z wyjątkiem Birmańskiej Partii Programu Socjalistycznego), upaństwowienie banków, części przemysłu i handlu. W 974 r. ogłoszono nową konstytucję, sankcjonującą monopartyjny system rządów oraz przyjęcie nazwy Socjalistyczna Republika Związku Birmańskiego.

Po 26 latach następuje kolejny wojskowy zamach stanu i władzę przejmuje Rada Przywrócenia Ładu i Porządku z gen. Saw Maungiem na czele. Rozpoczyna się najnowsza historia Związku Myanmar (od 1989 r.). Po zwycięstwie w wyborach Narodowej Ligi Demokracji założonej przez Aung San Sun Kyi, wyróżnioną 1991 pokojową nagrodą Nobla (80% mandatów) panująca władza nie przekazuje rządów opozycji. Narasta ruch oporu mniejszości etnicznych domagających się autonomii, jednak po objęciu władzy przez gen. Than Shwe w 1992 r. polityka junty nie uległa zmianie. Zwolniona w 2002 r. z aresztu domowego Aung San Suu Kyi nie ustaje w wysiłkach na rzecz wprowadzenia demokracji w Birmie, dlatego w 2003 r. wraz z 19 przywódcami Narodowej Ligi na Rzecz Demokracji trafia do aresztu ochronnego. Junta połączyła to z zamknięciem wszystkich szkół wyższych. W tym momencie Izba Reprezentantów USA decyduje się na dalsze sankcje wobec reżimu. Zmiany na wysokich stanowiskach prowadziły do prób wprowadzania różnych zmian, m. in. nowej konstytucji.

W 2005 r. stolica została przeniesiona do Pyinmany po 42 latach rządów junty wojskowej, która spowodowała całkowity zastój gospodarczy. Szalejąca inflacja (40%) oraz ogromna armia pochłaniająca dużą część budżetu powoduje głód i zmuszanie nieletnich do pracy. Przez kolejne lata sytuacja była napięta do momentu pojawienia się największej katastrofy naturalnej w historii Myanmy. Cyklon Nargis uderzył w maju 2008 r. i spustoszył kraj pozostawiając po sobie 134 tys. ofiar i miliony bezdomnych. Podczas gdy straty oszacowane zostały na 4 mld dolarów, rządząca junta utrudniała międzynarodowym organizacjom humanitarnym udzielanie pomocy. Od 2010 r. pod wpływem międzynarodowych sankcji gospodarczych Birma zaczęła się stopniowo liberalizować, by dziś szeroko otwierać się na turystykę i rozwijać.